Kρυπτονομίσματα

Οι περισσότεροι από εμάς πιθανότατα έχουμε ήδη συνηθίσει στην οικονομία “χωρίς χαρτί”, αυτή των καρτών. Πορτοφόλια, τσάντες και τσέπες γεμάτες μετρητά έχουν γίνει παρελθόν καθώς ολόκληρη η διαδικασία των συναλλαγών, έχει αντικατασταθεί από ένα πέρασμα της κάρτας στο POS. Δεν είναι περίεργο λοιπόν, που τα κρυπτονομίσματα είναι τόσο δημοφιλή.

Πως ξεκίνησαν;

Οι πρώτες ιδέες για ένα κρυπτογραφημένο ηλεκτρονικό νόμισμα ξεκίνησαν τις αρχές της δεκαετίας του 80′. Η πρώτη χρήση του γίνεται το 1995, όπου ήταν απαραίτητη η χρήση λογισμικού κατά την αναληψη χρημάτων και η δημιουργία ενός κρυπτογραφημένου κλειδιού, για να φτάσουν στον αποστολέα.

Λίγα χρόνια μετά, γίνεται η πρώτη περιγραφή ενός ηλεκτρονικού, ανώνυμου και διανεμημένου συστήματος μετρητών. Η βασική ιδέα ήταν ένα σύστημα όπου οι χρήστες θα λειτουργούν ως μια υπηρεσία “απόδειξης εργασίας”, κρυπτογραφώντας και δημοσιεύοντας τα αποτελέσματα.

Πάνω σε αυτήν τη λογική, βασίστηκαν και οι δημιουργοί του πρώτου αποκεντρωτικού κρυπτονομίσματος, του Bitcoin, το 2009. Χρειάστηκαν αρκετά χρόνια μέχρι να γίνει γνωστο και να φτάσει τελικά σήμερα, όπου το ένα Bitcoin, αξίζει αρκετά χιλιάδες ευρώ. Χρησιμοποιώντας την ίδια λογική, αυτή τη στιγμή, υπάρχουν πάνω απο 4.800 γνωστά ψηφιακά νομίσματα(και πολλά ακόμη άγνωστα)!

Γιατί υπάρχουν τα κρυπτονομίσματα;

Σε αντίθεση με τις απλές ηλεκτρονικές πληρωμές, που περιλαμβάνουν το κλασικό χρήμα, τα νομίσματα αυτά είναι αποκεντρωμένα. Αυτό σημαίνει ότι η διανομή και η ανταλλαγή τους δεν ελέγχεται από κάποια κυβέρνηση ή άλλη εξουσία. Παρέχουν στους χρήστες ανωνυμία και ταυτόχρονα(τουλάχιστον θεωρητικά) ένα ασφαλές σύστημα συναλλαγών χωρίς κλοπές ή παραποίηση στοιχείων(π.χ. παραβίαση δικτύου). Δυστυχώς παρόλα αυτά, σε περίπτωση απάτης(π.χ. δεν λάβετε μία υπηρεσία που έχετε πληρώσει με Bitcoin) δεν μπορούν, λόγω του τρόπου λειτουργείας τους, να γίνουν επιστροφές χρημάτων.

Στίς κλασικές ηλεκτρονικές πληρωμές συναλλαγή γίνεται μέσω ενός κεντρικού επεξεργαστή πληρωμών, όπως την εταιρία της κάρτας σας(π.χ. Visa, Mastercard). Σε μια συναλλαγή με κρυπτονόμισμα, τα στοιχεία της, αφου κρυπτογραφηθούν, επεξεργάζονται από ένα διανεμημένο σύνολο υπολογιστών που τρέχουν ειδικό λογισμικό. Έτσι, το δίκτυο ελέγχει όλες τις συναλλαγές που γίνονται σε αυτό. Κάθε χρήστης δηλαδή, αποτελεί ένα μικρό κομμάτι της “τράπεζας” του νομίσματος.

Τι είναι το mining;

Όλος ο τρόπος λειτουργίας των κρυπτονομισμάτων βασίζεται στο mining. Μέσα από αυτό, αυξάνεται η ασφάλεια του δικτύου και αποφεύγονται οι αλλοιώσεις των στοιχείων. Είναι μια διαδικασία όπου όλες οι συναλλαγές επιβεβαιώνονται και προστίθενται σε ένα μεγάλο ψηφιακό αρχείο, που ονομάζεται Blockchain. Κάθε φορά που συμβαίνει μία συναλλαγή, οι miner είναι υπεύθυνοι για την εξασφάλιση της αυθεντικότητας των πληροφοριών και για την ενημέρωση του Blockchain.

Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των miner για την επίλυση πολύπλοκων μαθηματικών προβλημάτων. Προβλήματα που λύνονται αυτόματα με ειδικό λογισμικό αλλά απαιτούν πολλούς πόρους. Τα προγράμματα αυτά δηλαδή, χρησιμοποιούν μεγάλο μέρος του επεξεργαστή ή της κάρτας γραφικών, πράγμα που σημαίνει και μεγάλη κατανάλωση ρέυματος. Στις περισσότερες χώρες, όπως στην Ελλάδα, είναι μία ασύμφορη οικονομικά διαδικασία.

Όσο περισσότεροι οι miners τόσο πιο δύσκολη είναι η επίλυση τους. Για αυτό το λόγο δημιουργήθηκαν κάποιες ομάδες, τα pools, όπου πολλοί miners μπορούνε να δουλέψουν για γρηγορότερη επίλυση των προβλημάτων.

Για κάθε επίλυση, oi miner επιβραβεύονται έναν αριθμό από Bitcoin. Αυτό αποτελεί έναν έξυπνο και παραγωγικό τρόπο για να εκδοθεί το νόμισμα αλλά και κίνητρο ώστε περισσότεροι άνθρωποι να πάρουν μέρος. Στην περίπτωση των ομάδων(pool), κάθε μέλος επιβραβεύεται αναλογικά με την δουλειά που παρέχει.

Γιατί υπάρχουν τόσα πολλά κρυπτονομίσματα;

Όπως προαναφέρθηκε υπάρχουν χιλιάδες νομίσματα. Αυτό οφείλεται στο ότι είναι πάρα πολύ εύκολο να δημιουργηθούν. Ο οποιοσδήποτε μπορεί να κάνει το δικό του προσωποποιημένο νόμισμα με τις ιδιότητες που αυτός επιθυμεί. Το καθένα δηλαδή εξυπηρετεί τους δικούς του σκοπούς, ιδεολογικούς, τεχνικούς ή πολιτικούς αλλά και μία μίξη των παραπάνω.

Εκτός αυτών, μπορούν να επιφέρουν τεράστιο κέρδος στον δημιουργό, εάν το νόμισμα έχει μεγάλη απήχηση. Στην τεράστια κατάταξη ξεχωρίζουν ωστόσο μόλις μερικά νομίσματα, τόσο για το πόσο δημοφιλή είναι όσο και για την συνολική χρηματιστηριακή τους. Θα αναφέρουμε παραδειγματικά τα μεγαλύτερα 3.

Συγκεκριμένα:

• Bitcoin: Αδιαμφισβήτητα ο μεγάλος νικητής της αγοράς με συνολική αξία σχεδόν στα 134 δις ευρώ. Το 1 μόνο bitcoin αξίζει πάνω απο 7 χιλιάδες ευρώ με πάνω από 18 εκατομμύρια σε κυκλοφορία. Είναι το πρώτο σε δημιουργία κρυπτονόμισμα, ξεκίνησε ως μία εναλλακτική από τα παραδοσιακά νομίσματα και είναι αυτό που άνοιξε το δρόμο για όλα τα επόμενα. Ένα μεγάλο του πλεονέκτημα είναι ο πολύ μικρός χρόνος ολοκλήρωσης μεταφοράς χρημάτων-πληρωμής, όπου σε αντίθεση με τα κλασικά συστήματα, είναι κοντά στη 1 ώρα. Μέχρι και τις αρχές του 2017 κατείχε το 87% της συνολικής αγοράς των κρυπτονομισμάτων!

• Ethereum: Ξεκίνησε το 2015 και αυτή τη στιγμή, η αξία του ξεπερνάει στα 17 δις ευρώ. Το ένα ethereum κοστίζει μόλις 160 ευρώ και στο δίκτυο υπάρχουν πάνω από 108 εκατομμύρια απο αυτά. Σε αντίθεση με το bitcoin, προοριζόταν ως μία πλατφόρμα για τη διευκόλυνση των προγραμματιστών, στη δημιουργία blockchain εφαρμογών(τεχνολογία που χρησιμοποιούν τα νομίσματα αυτά). Έχει επίσης πολύ μικρότερο χρόνο πληρωμής από το bitcoin, μόλις μερικά λεπτά.

• XRP: Τρίτο στη λίστα, με συνολική αξία κοντά στα 10 εκατομμύρια ευρώ, κόστος 0,23 ευρώ το ένα, και 43 εκατομμύρια σε κυκλοφορία. Ξεκινώντας το 2012, η Ripple(ιδρύτρια εταιρία), θέλησε να φτιάξει ένα γρήγορο και άμεσο περιβάλλον συναλλαγών, με σχεδόν μηδενική χρέωση. Ο χρόνος πληρωμής είναι μόλις 4 δευτερόλεπτα, σε αντίθεση όμως με τα άλλα κρυπτονομίσματα, δεν μπορεί να συλλεχθεί μέσω mining αλλά η ίδια η εταιρία έφτιαξε όλα τα νομίσματα(100 εκατομμύρια), από τα οποία και έχει το μεγαλύτερο μέρος.

• Άξιο αναφοράς, αν και δεν έχει κυκλοφορήσει ακόμα, είναι το Libra, το νόμισμα του Facebook(για την ακρίβεια συνιδρυτής του νομίσματος). Υπόσχεται να εξουσιοδοτήσει δις ανθρώπων, καθώς όπως αναφέρεται, υπάρχουν 1.7 δις ενήλικοι χωρίς τραπεζικούς λογαριασμούς, που μπορούν να χρησιμοποιήσουν το νόμισμα.

**Νούμερα και τιμές για 19/11/2019. Για τις ενημερωμένες τιμές της κατάταξης, ανατρέξτε στον παραπάνω σύνδεσμο.

Πως μπορώ να αποκτήσω ένα κρυπτονόμισμα;

Ο πιο “πρωτόγονος” τρόπος απόκτησης είναι το mining, όπως αναφέρθηκε παραπάνω. Αν όμως, είτε δεν έχετε τον απαραίτητο εξοπλισμό, είτε τον χρόνο και χρήμα για αυτό, μπορείτε να αγοράσετε απευθείας μέσω διάφορων ιστοσελίδων. Κάνοντας ένα λογαριασμό, το οποίο ωστόσο απαιτεί επιβεβαίωση ταυτότητας, μπορείτε να αγοράσετε νομίσματα με την πιστωτική σας κάρτα ή τραπεζικό λογαριασμό.

Εκτός από άλλες σελίδες ή υπηρεσίες, μερικές και χωρίς ταυποποίηση, μπορείτε να αγοράσετε και μέσω εφαρμογών. Η Revolut για παράδειγμα παρέχει στους χρήστες της την επιλογή για αγορά μερικών νομισμάτων.

Εναλλακτικά, μπορεί να γίνει αγορά με μετρητά, σε ένα ειδικό ATM. Στο σχετικό χάρτη, βλέπουμε όλες τις δυνατές επιλογές στην Ελλάδα, αλλά και τα νομίσματα που υποστηρίζονται σε καθένα απο αυτά. Θα χρειαστεί όμως να έχετε δικό σας ψηφιακό πορτοφόλι, το οποίο φτιάχνετε μέσω εφαρμογής, σε υπολογιστή ή κινητό.

Στις 2 πρώτες περιπτώσεις, το πορτοφόλι παρέχεται αυτόματα με την δημιουργία λογαριασμού.

Γιατί να αγοράσει κάποιος κρυπτονομίσματα;

Οι προοπτικές είναι πολλές, από τη γρήγορη μεταφορά χρημάτων ή την ασφάλεια των συναλλαγών εώς τις αμέτρητες επιλογές νομισμάτων, για κάθε ανάγκη, Τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερα καταστήματα και επιχειρήσεις τα δέχονται ως μέσο πληρωμής δίνοντας και μία πρακτική σημασία στην φιλοσοφία των νομισμάτων αυτών.

Αν πάλι έχετε το κεφάλαιο ή μπορείτε να προβλέψετε το μέλλον, είναι μία αρκετά επικερδής αγορά. Τα τελευταία χρόνια οι τιμές εκτοξέυτηκαν σε όλα τα νομίσματα, με το bitcoin να φτάνει τα 18 χιλιάδες ευρώ το 2017, ενώ το 2015 κόστιζε μόλις 300.

Παράλληλα είναι μία καλή εναλλακτική για τη μεταφορά χρημάτων, καθώς έχουν χαμηλό φόρο και πολύ λιγότερο χρόνο αναμονής.

Όπως όλα τα οικονομικά συστήματα, έτσι και τα κρυπτονομίσματα έχουν τους δικούς τους κινδύνους. Στην περίπτωση που αποφασίσετε να ασχοληθείτε, θα ήταν καλό να είστε πλήρως ενημερωμένοι για τα νόμισματα που αγοράζετε, από που τα αποκτάτε αλλά και που τα ξοδεύετε. Η ανωνυμία που παρέχουν είναι μία πολύ καλή λύση για παράνομη δραστηριότητα, καθώς και απάτες. Σίγουρα όμως είναι ένα σύστημα με σταθερούς κανόνες, με ολοένα και περισσότερους χρήστες και νέες επιλογές.

Φωτογραφία από το Pixabay